Alaca'lı Yazar İbrahim Gençkurt'un kaleminden;  Alaca’nın 10 km. güney batısında, Büyükhırka Beldesi yolu batısında bulunmaktadır. Köyün hemen yakınında iki tümülüs vardır. Köylüler, toprak olarak küçük boy tümülüsü, taban toprağına kadar yok etmişlerdir. İkinci tümülüs 10 m. yükseklikte olup sağlamdır. Diğer tarafı kerpiç kesmek, toprak almak amacıyla yok edilmiştir. Küçük bir çalışma ile mezar oda tahrip edilmeden açığa çıkarılmalı köylülerin toprak alımı önlenmelidir. Köyde bir çok evin yapımında temel ve köşe taşları olarak Klasik Çağ ile geç dönem malzemesinin kullanıldığı gözlenmektedir.'

Anadolu’nun ilk medresesi Yağbasan, yüzyıllara meydan okuyor Anadolu’nun ilk medresesi Yağbasan, yüzyıllara meydan okuyor

Yatankavak'ı Değirmenderesi Köyü'ne bağlıyan vadide (Karlak mevkiinde) etrafı yer yer meşelik, Alaca içme suyunun kaynağının bulunduğu yerin 100-150 m kuzeyinde kırk basamak, karşısında kaya mezar kapısı, 150 m kuzey doğusunda kaya altı yerleşim, 50 m kuzeyde Bal Kayası görülmeye değer ve yeniden incelenmeyi beklemektedir.

Alaca Yatankavak Tümülüsü  (3)Alaca Yatankavak Tümülüsü  (4)Alaca Yatankavak Tümülüsü  (2)

Kaynak: HaberAlaca